OKSİJENSİZ ZAMANLARDA

Atlas, Carnegie Enstitüsü ve Washington Üniversitesi'nden bilim insanlarına dünyanın erken dönem tarihini sordu. Son araştırmalar dünyanın sanılandan daha hızlı soğuduğunu ve oksijenli atmosferin daha erken oluştuğunu gösteriyor. Avustralya'nın batısındaki Jack Hills'te bulunan kırmızı kayalar minik zaman kapsüllerini barındırıyor. Bu kayalar 4.4 milyar yıl öncesinden kalan 'zirkon' mineralleri içeriyor. Bu mineraller yaklaşık 4.6 milyar yaşında olduğu sanılan Dünya'mızın, önceleri nasıl bir yer olduğuna dair şaşırtıcı bilgiler veriyor. Bazı araştırmacılar, zirkonlardan elde ettikleri verilere dayanarak Dünya'nın, doğuşunun ardından hızla soğuduğunu, kıtasal kabukların, okyanusların kısa bir süre içinde oluştuğunu düşünüyor. Erimiş taşlar, kaynayan mineraller, metaller, yoğun göktaşı yağmurları, aşırı sıcak... Dünya'nın ilk yarım milyar yılında çok şiddetli koşulların olduğu doğru mu acaba? Kısa bir süre önce, Rensselaer Polytechnic Enstitüsü'nden ve Avustralya Ulusal Üniversitesi'nden araştırmacılar, zirkonları inceleyerek Güneş Sistemi'nin oluşumundan sonraki 200 milyon yıl içinde günümüzdekine benzer okyanuslar ve kıtasal kabuk olduğunu gösteren kanıtlar buldu. Araştırma grubundan yerbilimci Profesör Mark Harrison, 'Hadeyan' dönemi adı verilen ilk dönemin kaotik olamayacağını gösteren bulgular elde ettiklerini söylüyor. Çalışmaları, Science dergisinde yayımlanan Colorado Üniversitesi'nden Stephen Mojzsis ve ekibi de, Jack Hills'deki eski zirkon kristallerindeki hafniyum elementini analiz ederek benzer sonuçlara ulaştı. Yerbilim uzmanı Dr. Stephen Mojzsis 'Şimdiki görüşümüz, Dünya'nın atmosferinin, yerkabuğunun ve okyanuslarının ilk zamanlarda yerli yerinde olduğu ve yaşanabilir bir gezegenin hızla kurulduğu yönünde' diyor. 'Soğuk Dünya' teorisi gündeme gelmeden önce volkanik patlamaların, depremlerin sıkça görüldüğü, sürekli göktaşı bombardımanının olduğu bir Hadeyan dönemi hayal ediliyordu. NASA Astrobiyoloji Enstitüsü'nden David Morrison, gökcisimlerinin ağır bombardımanını gösteren Hadeyan dönemine ilişkin resimlerin gerçeği yansıtmadığını söylüyor. Bilim insanı, verilere dayanılarak yapılan tahminlere göre, tepenin üstünden gözlem yapacak birisinin tüm hayatı boyunca birden fazla çarpışma görmeyeceğini de belirtiyor. Artık birçok bilim insanı Soğuk Dünya teorisini savunuyor ama bu teoriye karşı çıkanlar da var. Sözgelimi, çalışması yaklaşık iki ay önce yayımlanan Victoria Üniversitesi'nden Laurence Coogan, zirkonlardan elde edilen verileri yeterli bulmuyor. Ancak şunu da belirtelim ki, Stanford Üniversitesi'nden jeofizikçi Norm Sleep, Coogan'ın görüşüne katılmayarak araştırma sonuçlarına alternatif bir açıklama getiriyor. OKSİJEN NE ZAMANDIR VAR? Dünya tarihi boyunca atmosferdeki oksijen yoğunluğunun nasıl değiştiği, uzunca bir süreden beri yerbilimcilerin ilgisini çeken bir konu. Birkaç ay önce, Penn State Üniversitesi Astrobiyoloji Araştırma Merkezi'nin yöneticisi, yerbilimci Profesör Hiroshi Ohmoto'nun başkanlığındaki bir ekip 2.4 milyar yıl öncesine kadar atmosferde hemen hemen hiç oksijen olmadığını savunan teoriyi tartışmaya açtı. Çalışmaları ağustos ayı sonunda Nature dergisinde yayımlanan Ohmoto ve ekibi, Avustralya'nın batısındaki Pilbara bölgesinde bulunan çok eski kayalardaki kükürt izotoplarını inceledi ve şu sonuca vardı: Atmosfer 3 milyar, hatta belki de 3.8 milyar yıl önce de yüksek miktarda oksijen içermiş olabilir. Fotosentez yapan siyanobakterilerin oksijensiz atmosferi oksijence zengin hale getirdiği kabul ediliyor. Bir süre önce Washington Üniversitesi'nden biyolog Carrine Blank, genetik analizler yaparak siyanobakterilerin en fazla 2.3 milyar yıl önce ortaya çıkmış olabileceği fikrini ileri sürmüştü. Blank, bugün de aynı görüşü savunmaya devam ediyor. Peki ama eğer Blank haklıysa, siyanobakteriler 2.3 milyar yıl önce ortaya çıkmışsa, bu tarihten önce de atmosferde var olduğu düşünülen yüksek miktardaki oksijenin kaynağı ne olabilir? Bu soruyu Carrine Blank'a da yönelttik ve şu yanıtı aldık: 'Açıkçası, Dünya'nın ilk zamanlarına ilişkin anlamadığımız birçok şey var. Bu, mümkün olduğu kadar çok bilgi kullanılarak çözülmesi gereken zor bir bulmaca. Henüz parçaların nasıl birbirine geçtiğini ve resmin son halinin nasıl olacağını bilmiyoruz. Bu arada, parçaları nasıl yorumlamamız ve nasıl bir araya getirmemiz gerektiği konusunda uyuşmazlıklar da oluyor.' [1] Atlas dergisi Kasım 2006 / Sayı 164

Yukarıda belirtilen en eski kaya yaşları hakkında farklı rakamlar bulunmakta şu anda bilim dünyası iki rakam üzerinde daha çok durmakta 4.28 milyar yıl ve 4.4-4.5 milyar yıllık kayaçlar. Tabi birde oksijenin atmosferde birikmesi ile ilgili bir fikir ayrılığı var.

Fakat son çalışmalar ve ağırlık kazanan görüş 3.5 milyar yıldır oksijen üretilmekte fakat oksijenin atmosferde birikmeye başlaması 2.5 milyar yıl önceye dayandığı fikri şu an daha önde. Tabiki en doğrusunu yüce Allah bilir. Biz bilim adamlarının ve bu konuda yapılan son araştırmaların sonuçlarını sizlere aktarıyoruz.Bu bilgiler makaleler ve yayınlar olarak saygın kuruluşlarda yayımlanmış bilgilerdir.

Görülüyor ki dünyamızın katı kabuğunun oluşması çok erken başlamıştır. Henüz dünyanın gaz halinden katı bir kütleye sahip olmadığı o ilk anlardan kısa sayılabilecek bir sürede (150-290 milyon yıl) soğumayla yer kabuğu oluşumları başlamıştır. Son tespit edilen kanada’nın hudson körfezi kıyılarındaki pembemsi kayalarda yapılan yaş tespitiyle bu anlaşılmıştır. İlk katı oluşumlar yerkabuğu oluşumları 4.28 milyar yıl önce başlamıştır. Bundan yaklaşık olarak 780 milyon yıl sonrada yani günümüzden 3,5 milyar yıl öncede ilk canlı fosilleri olan tek hücrelilerin fosillerine rastlanmaktadır.

Bilinen en eski tek hücreli fosil 3,5 milyar yıllıktır. “Avustralya’nın Marble Bar kenti yakınlarındaki 10 km’lik bir alana yayılan Pilbara kayalıkları ilginç görünümüyle dikkat çekiyor. Bu tip fosilleşmiş canlı kalıntılarından oluşan kayalara ‘stromatolit’ adı veriliyor. Stromatolitler, bakterilerin çıkardığı karbondiyoksitle çamur tortularının katman katman birikmesinden oluşuyor. Bu teze göre, Batı Avustralya’daki söz konusu 3.4 milyar yıllık kayalar Dünya’daki mikrobiyolojik yaşama en eski kanıdı teşkil ediyor.” En eski fotosentez bitkisinin yaşı ise 2,2 milyar yıldır. İlk omurgasız canlı 0,6 milyar yıl önce prekambrien sonu kambrien başında ortaya çıkmıştır. İlk iskeletli balıklar 0.35 milyar yıl, ilk sürüngenler 0.25 milyar yıl, ilk kuş fosilleri0.15 milyar yıl yaşlıdır. Memeli fosiller ise ilk olarak anacak 70 milyon yıl önce görülmektedir.

---