31 Mart 2012 Cumartesi

Yerküre

Nasıl oldu da bugünkü halini aldı yeryüzü hangi safhaları geçirdi. Bunları sırasıyla incelemeden önce yerküre ile ilgili bazı fiziki bilgiler verelim.

Yerin toplam yüzölçümü

510 milyon km2

Okyanus ve denizler

361 milyon km2

Karalar

149 milyon km2

Yerin ekvator yarıçapı

6378 km.

Yerin kutuplar yarıçapı

6356 km.

Ekvatorun çevresi

40076 km.

Kutupların çevresi

40009 km.

Hacmi

1.083.320.000 km3

Yerin ortalama yoğunluğu

5.5 gr cm3

Yerin ağırlığı

6*10 24 kg

Ortalama kara yüksekliği

0.623 km

Ortalama okyanus derinliği

3.8 km

Yerin basıklık oranı

1/297

Yerin eksen eğikliği

23 derece 27 dakika

Yerin yaşı

4.5-5 milyar yıl.

Tablo 1: .Genel Fiziki Coğrafya Prof.Dr. Akif AKKUŞ. 2007 Şubat 2.baskı sayfa18

2.Jeofiziğe giriş Prof.Dr. O.Metin İLKIŞIK. İ.ü. jeo. Fiz.Böl İstanbul 1996 s.19

http://www.astrofotograf.com/data/media/4/dunya_asya.jpg

Resim 1 Dünyamızın uzaydan görünüşü. www.mailce.com/wp-content/uploads/dunya6.jpg

Dünyamız tam bir küre olmasada küre yakın yuvarlaklıktadır. Ekvator çapı 12756 km. Kutuplar çapı ise 12712 km dir. Şekil 2 Dünya bize içmemiz için su yememiz için yiyecek, nefes alabilmemiz için hava sağlıyor. Yaklaşık 5 milyar yıl önce dünyamız yoktu. Dünya toz bulutları ve uzaydaki diğer parçaçıkların dönerek bir araya gelmesi ve gittikçe artan basınçla bir arada sıkışmaları ile oluşan sıcaklıkta ağır elementler dünyanın merkezine inmeye, hafif elementlerde yüzeye çıkarak bugünkü dünyamızın ilkel halini meydana getirdiler. Merkezdeki sıcaklık çok fazla idi çöken demir sıvı halde idi. Dönen dünyanın sıvı demir den oluşan çekirdeği manyetik bir alan yaratmıştı. Bu alan bizi güneş rüzgârlarından korumaya başladı. Dünya oluşmaya başladıktan takriben 50 milyon yıl sonra mars büyüklüğündeki bir gezegen dünyamıza çarptı.

Bu çarpışma sonrası dünyanın ve çarpan gezegenin bir kısmı uzaya toz ve parçacıkları halinde savruldu. Dünyanın çekim gücü ile parçacıklar ve tozlar dünyanın etrafında bir disk oluşturdular. Bu diskteki toz ve parçacıklar toplanarak bir araya gelerek Ayı oluşturdular. Geri kalan toz ve parçacıklar da dünyanın çekim gücü ile dünyanın kütlesine katıldılar. Çarpışmanın şiddeti o kadar fazla olmuş ki dünyanın ilkel kabuğu gaz haline gelmiş sonraki binlerce yıl erimeye devam etmiş. Ay da o zaman bugünkünden 15 kat daha yakınmış dünyaya. Prof.Robin Canup SOUTHWEST Resaerch İnstitute. Burada Süper bilgisayarlarda yapılan çalışmalarla bu sonuçlar elde edildi. Ayın şu anda dünyadan yılda 3,5 cm kadar uzaklaşma hızı var. Kambriyen öncesi (590 milyon yıl önce) uzaklaşması 2 cm /yıl idi gittikçe uzaklaşma hızı artmakta ayın.

impact_moon

http://blogs.sundaymercury.net/weirdscience/impact_moon.jpg

Çarpışma ve ayın oluşumu dünya üzerinde hayat olmasını mümkün kılmış. Çarpışma dünyanın eksenininde eğrilmesine neden olmuş. Bu eğiklik mevsimleri ortaya çıkarmış. Bu eğiklik dolayısıyla mevsimler yıl boyunca yavaş yavaş ortaya çıkmaya başlamış. Yıl boyunca yenilenen bir hayat döngüsü oluşmaya başlamış. Med cezirde ayın oluşumu ile ortaya çıkmaya başlamıştır. Ay yakın olunca güçlü uzak olunca zayıf med cezir oluşmuştur.

Hiç yorum yok: